Hoàng hôn siêu cường hay ảo tưởng sự suy yếu của Mỹ

 “ Từ khi nước Mỹ thành lập đến nay, ý thức nguy cơ và ý thức hoạn nạn liên tục được nhắc đến. Chính ý thức hoạn nạn này đã thúc đẩy sự ra đời của siêu cường thế giới. Cho đến nay, Hoa Kỳ đã sản sinh ý thức nguy cơ “chỗ cao cũng không tránh được gió đông”

             

Buổi Hoàng Hôn của siêu cường ! không chúng ta đang nhầm

NƯỚC MỸ THẬT SỰ ĐANG SUY YẾU ???

Fukuyama Francis , 1 học giả uyên bác với những cuốn sách , những bài nghiên cứu công phu và thực tế như “ Từ phẩm giá đến nền dân chủ “ “ chính trị bản sắc “ “ nước Mỹ trong cơn suy thoái chính trị “ trật tự chính trị và sự suy tàn “ “ tương lai hậu nhân loại “ … tất cả những cuốn sách và bài viết phân tích của Ông mang mầu sắc tư tưởng triết học rất cao cấp , khó hiểu nhưng mức độ hiện thực cao cấp . Có những luận điểm rất hay của Ông về sự suy thoái chính trị cũng như nền dân chủ Hoa Kỳ , Nhưng thật sự Mỹ đã đi đến tận cùng của sự hùng mạnh vị thế Bá chủ siêu cường hay chưa ? đã đến lức suy thoái hay chưa ? Và buổi Hoàng Hôn Siêu Cường sẽ ghé thăm nước Mỹ như đã làm với những đế chế hùng mạnh trong quá khứ như đế quốc ROMA và đế quốc Anh ? Cùng nhìn lại quan điểm Nước Mỹ đang suy thoái quyền lực :

Thế nào là siêu cường ?

không có định nghĩa chính thức nào về điều gì tạo nên một siêu cường - nhưng theo một loạt định nghĩa, siêu cường thường được đặc trưng bởi khả năng của một quốc gia trong việc gây ảnh hưởng và tự thể hiện mình là một cường quốc thống trị ở bất kỳ đâu trên thế giới.

Có một số thước đo sức mạnh bao gồm sức mạnh quân sự và kinh tế, cũng như ảnh hưởng ngoại giao và văn hóa - một siêu cường phải dẫn đầu trong tất cả các lĩnh vực này.

Nếu sức mạn Siêu Cường chỉ được đo lường bằng thuật ngữ quân sự thì không nghi ngờ gì rằng Hoa Kỳ là siêu cường quân sự duy nhất , Mỹ hiện là cường quốc quân sự toàn cầu duy nhất có khả năng lập kế hoạch, triển khai, duy trì và chiến đấu trên quy mô và ở khoảng cách xa quê nhà trên đất liền, trên biển, trên không và không gian theo cách áp đảo nhất

Hoa Kỳ có đang trở nên yếu hơn trong trật tự thế giới mới ?

Về Kinh tế :

Từ góc độ lịch sử, so sánh số liệu kinh tế của Mỹ trong các thời kỳ lịch sử, đặc biệt là những thay đổi tỉ trọng chỉ tiêu kinh tế chủ yếu trên thế giới , tình hình kinh tế trong các thời kỳ hoặc giai đoạn lịch sử đặc biệt. Ví dụ, thời gian đầu sau khi Thế chiến II kết thúc, Mỹ từng đạt 50% tổng lượng kinh tế thế giới, nhưng năm 2020 chỉ bằng khoảng 30%. Năm 1950, 60% sản xuất của ngành chế tạo thế giới đến từ nước Mỹ, đến năm 2020 giảm xuống còn 25%. Dịch vụ và thương mại là hai ngành phát triển nhanh nhất trong sự phát triển của nền kinh tế thế giới. Năm 2001, Mỹ chiếm 24% dịch vụ và thương mại thế giới, Liên minh châu Âu 23%, và nếu tính cả xuất khẩu trong nội bộ EU thì lên tới 40, việc mất đi địa vị thống trị kinh tế khiến Mỹ không có đủ của cải đáp ứng được nhu cầu trong nước, trong khi phải đáp ứng những cam kết đối ngoại vô hạn. Có người cho rằng ưu thế kinh tế trở thành cường quốc thế giới của Mỹ đang suy giảm nhanh, khiến thực lực tổng thể của Mỹ giảm sút, đặc biệt là cơn bão tài chính năm 2008 đã chứng minh cho quan điểm này.

Trung Quốc đã nhiều lần nói về việc không mua trái phiếu Mỹ nữa - nếu Trung Quốc ngừng mua trái phiếu Mỹ và bán tất cả trái phiếu mà họ nắm giữ, điều đó sẽ gây khó khăn rất lớn cho nền kinh tế Mỹ. Em không nghi ngờ gì rằng nền kinh tế Trung Quốc đang trở thành một đối thủ rất nghiêm trọng và nói thêm rằng toàn cầu hóa đã phân tán sức mạnh kinh tế trên toàn cầu của Mỹ

Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường trị giá hàng nghìn tỷ đô của Trung Quốc, phải nói thêm rằng Mỹ không còn đặt ra chương trình nghị sự hay điều chỉnh ở Trung Đông nữa - thay vào đó, các quốc gia có ảnh hưởng nhất trong khu vực hiện là Thổ Nhĩ Kỳ, Iran và Saudi Arabia. Ả Rập . Em rất buồn cười khi 1 số người đánh giá thấp sự quan trọng của Iran khắp khu vực Trung Đông .

Chúng ta đang chứng kiến ​​sự tái cân bằng quyền lực giữa các quốc gia trên thế giới và tất nhiên là sự gia tăng liên tục của các chủ thể quyền lực không phải là quốc gia dù là các tổ chức khủng bố hay các tập đoàn đa quốc gia đang ngày càng trở thành chủ thể quan trọng trên thế giới.Chúng ta đang chứng kiến ​​cấu trúc quyền lực cũ được phân bổ lại hoàn toàn theo thời gian và nó đang làm xói mòn một cách có hệ thống mọi khả năng lãnh đạo thực sự của Hoa Kỳ .

Về mặt chiến lược , địa chính trị của Mỹ .

Quá trình Mỹ bảo vệ bá quyền toàn cầu, giá thành đã vượt xa lợi ích thu được. những phi vụ thập tự chinh đốt tiền ở trung đông trong 20 năm đã làm nước Mỹ hao tổn tài nguyền quốc gia khổng lồ với con số 2.300 tỷ chôn vui trong cát xa mạc trong cuộc chiến chống khủng bố . Điều này rất giống với lịch sử thịnh suy của các nước lớn trước đây, Mỹ cũng đang đứng trước nguy cơ có thể gọi là chiến tuyến đế quốc quá dài của đế chế ROMA ( cái này em đã có viết 1 bài chi tiết rồi ) , cũng có nghĩa là, các nhà quyết sách của Hoa Kỳ buộc phải nhìn thẳng vào hiện thực hóc búa lâu dài này: lợi ích trên toàn cầu và tổng nghĩa vụ Mỹ phải gánh vác đã vượt xa khả năng nước này có thể cùng lúc bảo vệ.

Quyền lực mềm của Mỹ bị lung lay .

Một quốc gia không những phải có thực lực cứng là kinh tế, quân sự, còn cần có thực lực mềm chủ yếu gồm khả năng thuyết phục người khác, quan niệm giá trị, truyền thống văn hóa …. Mỹ có thực lực cứng hùng mạnh nhất không thể tranh cãi trên thế giới, nhưng thực lực mềm cũng đang bị tổn thất thậm chí bắt đầu suy yếu, thực lực mềm suy yếu ngược lại đã kiềm chế thực lực cứng phát huy vai trò. Xu thế chống Mỹ có phần tăng lên trong mấy năm gần đây, trong khi quyền lực mềm của Mỹ, tức khả năng thông qua tính hợp lý trong chính sách và quan niệm giá trị được coi là nền tảng của Mỹ để thu hút các nước khác, đang xuống dốc … làm giảm khả năng Mỹ không cần dùng chính sách gây sức ép quân sự hoặc dùng tiền mua chuộc mà vẫn đạt được mục đích. Thất bại lớn nhất của Mỹ là ít suy tính và đầu tư rất ít vào việc phát triển quyền lực mềm.

Các chu kỳ của quyền lực Mỹ .

Chiến tranh Việt Nam . Đây là một trong những thất bại nặng nề hiếm hoi trong lịch sử quân sự Mỹ và đã khiến nước Mỹ rơi vào thời kỳ trầm cảm trong một thời gian khá dài. Tuy vậy, xét về đại cục, người Mỹ không hoàn toàn thất bại. Những nỗ lực đó dù sao cũng duy trì vị thế thủ lĩnh của nước Mỹ trong thế giới tư bản và tạo thế cân bằng với phong trào Cộng sản.

Em đọc rất nhiều những dữ liệu rằng , chu kỳ để nước Mỹ bước vào 1 cuộc chiến là 24 năm ( sai lệch +- 4 năm ) cứ mỗi sau 24 năm nước Mỹ lại chủ động có 1 cuộc chiến , cụ thể như :

1774 Chiến tranh giành độc lập. Mặc dù chiến tranh thực sự bắt đầu từ 1775 nhưng tình trạng căng thẳng đã bắt đầu từ 1774 và sự liên kết các vùng thuộc địa Bắc Mỹ để đòi độc lập đã bắt đầu từ năm này.

1798 Cuộc chiến không tuyên bố với nước Pháp.

1822 Cuộc chiến Seminole lần thứ nhất đã kết thúc năm 1818 nhưng tình trạng chiếm đóng quân sự trái phép còn tiếp tục đến năm 1821 trước khi Florida chính thức thuộc về Mỹ. Tuy vậy vẫn có sai lệch một năm so với chu kỳ chuẩn 24 năm .

1846 Chiến tranh Mỹ- Mexico

1870 Không có cuộc chiến nào xảy ra. Tuy nhiên, các bang miền Nam vẫn đang ly khai và chế độ quân sự được duy trì tại các bang này có thể coi là đáp ứng quy luật 24 năm .

1894 Chiến tranh Mỹ-Tây ban nha sai lệch bốn năm so với quy luật.

1918 Chiến tranh thế giới lần thứ nhất.

1942 Chiến tranh thế giới lần thứ hai

1966 Chiến tranh Việt nam

1990 Chiến tranh Irak xảy ra đầu năm 1991 nhưng các bước chuẩn bị đã được tiến hành từ năm trước đó.

Cũng rất đáng chú ý là đồng thời hoặc sau các cuộc chiến tranh này nước Mỹ có một sự mở rộng lãnh thổ rất đáng kể.

Sau chiến tranh giành độc lập, các vùng thuộc địa trở thành các bang độc lập và sau đó Hợp chủng quốc Hoa kỳ ra đời.

Sau chiến tranh không tuyên bố, nước Mỹ đã mua hai triệu KM vuông từ người Pháp (Louisiana Purchase) năm 1803. Việc mua bán này hoàn toàn không liên quan đến chiến tranh. Đơn giản là hoàng đế Napoleong của nước Pháp khi đó rất cần tiền và tiên liệu khả năng không thể duy trì thuộc địa tại Bắc Mỹ nên đã đặt vấn đề bán lãnh thổ này với Mỹ. Vùng đất được mua có ý nghĩa rất quan trọng đối với nước Mỹ nên tổng thống Jefferson, người đã quyết định mua bất chấp rất nhiều ý kiến phản đối sau này luôn được đánh giá là một trong những tổng thống xuất sắc nhất nước Mỹ, sánh ngang với Washington, Lincoln…

Sau cuộc chiến Seminole, nước Mỹ mua Florida.

Sau chiến tranh Mỹ - Mexico ­, nước Mỹ mua hơn một triệu KM vuông đất từ Mexico và sát nhập Texas

Năm 1867 Mỹ mua Alaska từ nước Nga. Rất nhiều người Mỹ cũng đã phản đối việc mua vùng đất băng giá quanh năm này. Nhưng sau đó ít lâu vàng và dầu mỏ đã được tìm thấy ở đây.

Sau chiến tranh Mỹ-Tây ban nha, nước Mỹ được bồi thường Puerto-Rico, Guam và mua Philippin.

Như vậy nếu tính trung bình, sự hình thành và mở rộng lãnh thổ Mỹ cũng diễn ra theo chu kỳ 24 năm.

Trong thế kỷ hai mươi, quá trình mở rộng lãnh thổ không xảy ra nhưng thay vào đó là sự mở rộng ảnh hưởng của nước Mỹ trên trường quốc tế.

Sau chiến tranh thế giới thứ hai, Liên Hiệp Quốc ra đời với hệ thống luật pháp có nền tảng khá giống với luật pháp Mỹ. Nước Mỹ đã được lợi rất lớn từ sự tương đồng này. Thực ra có thể nói nước Mỹ đã áp đặt thành công luật pháp của mình lên luật pháp quốc tế. Nước Mỹ cũng trở thành trung tâm khoa học của thế giới.

Trong thời gian chiến tranh Việt nam, hệ thống thuộc địa của Tây Âu tan rã, thế giới chia làm hai nửa. Mỹ trở thành trụ cột của một nửa thế giới và lý tưởng tự do của nước Mỹ có ảnh hưởng mạnh đến nửa thế giới này.

Đồng thời với chiến tranh Iraq, hệ thống xã hội chủ nghĩa tại Đông Âu và Liên xô tan rã. Thế giới trở nên đơn cực. NATO bắt đầu đông tiến, kết nạp các nước trước nằm trong ảnh hưởng của Liên xô và đang có ý định kết nạp cả một số quốc gia thành viên của Liên xô trước đây.

Như vậy, nối tiếp quá trình phát triển lãnh thổ, quá trình phát triển ảnh hưởng của nước Mỹ trên trường quốc tế cũng diễn ra theo các chu kỳ 24 năm. Con số 24 là 1 chu kỳ rất kỳ lạ .

Và cứ theo chu kỳ 48 năm , Nước Mỹ lại lao vào 1 cuộc chiến Thụ động , không mong muốn .

Cứ mối 80 năm nước Mỹ lại có một cuộc chiến quan trọng, mang tính sống còn đối với nước Mỹ. Đó là Chiến tranh giành độc lập, Nội chiến và Chiến tranh thế giới thứ hai. Những nhà lãnh đạo đã đưa nước Mỹ vượt qua các cuộc chiến tranh này là Washington, Lincoln và Franklin Roosevelt luôn luôn được công chúng Mỹ bình chọn là những nhà lãnh đạo xuất sắc nhất của nước Mỹ.

Dẫn nguồn : History of the United States – http://eng.wikipedia.org
Military history of the United States – http://eng.wikipedia.org

Tất cả những điều này mang lại cho Mỹ nhưng lợi thế vô cùng to lớn , Nhưng sự bá chủ của Mỹ luôn tạo ra những xung đột với những quốc gia đang vươn lên , điều này là tất yếu .

Xung đột giữa nước bá quyền và nước mới vươn lên, sự thịnh suy của bá quyền là kết quả tất yếu trong diễn biến của hệ thống chính trị quốc tế, cũng là động lực nội tại khi hệ thống chính trị quốc tế biến động. Khi nước thông qua chiến tranh giành được địa vị bá chủ vừa mới xuất hiện, hệ thống chính trị quốc tế ở vào thời kỳ ổn định. Cùng với thực lực quốc gia lúc tăng lúc giảm, các nước thách thức dần lớn mạnh, ngày càng không hài lòng với hiện trạng, trong khi nước bá quyền lại đang xuống dốc. Chiến tranh khu vực nhằm tranh giành lợi ích giữa nước gây thách thức và nước bá quyền bắt đầu nổ ra, thời kỳ ổn định của nền chính trị quốc tế liền chấm dứt, hệ thống quốc tế bước vào thời kỳ rối ren mới. Tiếp đó, chiến tranh thế giới tranh giành bá quyền cũng không tránh khỏi, nền chính trị quốc tế lại trở lại cục diện mất trật tự và rối ren. Sau khi cuộc chiến tranh kéo dài kết thúc, các nước gây chiến trở thành bá chủ mới, nền chính trị quốc tế lại khôi phục trạng thái ổn định. Sự thịnh suy của bá quyền là quy luật khách quan không dịch chuyển theo ý chí con người mỗi một chu kỳ bá quyền đều có người lãnh đạo đó là Bồ Đào Nha thế kỷ 16, Hà Lan thế kỷ 17, nước Anh thế kỷ 18, 19 và nước Mỹ thế kỷ 20.

Các chu kỳ đều có 4 giai đoạn: 1 trỗi dậy trong cuộc chiến tranh bá trên toàn cầu; 2 địa vị nước lãnh đạo thế giới được thừa nhận; 3 khả năng chỉ đạo phi hợp pháp hóa; 4 phân tán kết cấu quyền lực, phân tán hóa dẫn tới những cuộc giành giật mới, lại bước vào vòng tuần hoàn tiếp theo.Đối thủ mới của Mỹ trong thế kỷ 21 là Trung Quốc , tham vọng lật đổ sự lãnh đạo của Mỹ đã khởi động cho 1 vòng tuần hoàn tiếp theo . Điều này cũng tốt nhưng cũng là đau khổ , cứ 40-50 năm lặp lại một lần, thời kỳ đình trệ của mỗi chu kỳ đều tạo cơ hội và động lực cho việc tổ chức lại sản xuất trong hệ thống thế giới và chuẩn bị cho việc mở rộng chu kỳ tiếp theo. Nhịp độ-quy luật mang tính chu kỳ không những làm cho bên trong hệ thống kinh tế thế giới có những biến động tương đối về vị trí, mà còn tạo động lực cơ bản cho xu thế phát triển lâu dài của hệ thống thế giới. Hoà bình chỉ là con số , con số đó chỉ 50 và cao nhất là 80 năm .

Tóm lại . Với nhận định trên Hoa Kỳ có thật đang suy yếu ? Khẳng định rằng , Sức Mạnh tổng thể của Hoa kỳ đã suy giảm hơn trước , điều đó là 1 quá trình dài đang diễn ra , Nhưng vị thế của Mỹ vẫn còn ảnh hướng đến toàn cầu .

Suy thoái kinh tế quả thực đã khiến thực lực của Mỹ sụt giảm, nhưng không đe dọa địa vị kinh tế và địa vị bá quyền căn bản của Hoa Kỳ . Những thực lực tương đối của Mỹ sụt giảm Nhưng thực lực tuyệt đối chưa có những thay đổi quá lớn. Thực lực mềm chủ yếu là một khả năng vận dụng quyền lực tổng hợp, có mối liên quan lớn tới nhận thức và sự tu dưỡng chính trị của nhà lãnh đạo, hơn nữa có thể bù đắp phần thực lực mềm bị tổn thất bằng sức mạnh kinh tế, văn hóa thậm chí quân sự.

Dù Mỹ đã suy yếu nhưng bản thân của Hoa Kỳ vẫn là quốc gia duy nhất có tiềm lực quân sự, ngoại giao và kinh tế để đóng vai trò quyết định ở bất kỳ khu vực nào trên thế giới. Hoa Kỳ chiếm 25% tài sản toàn cầu, 35% đổi mới công nghệ của thế giới và 40% chi tiêu quân sự toàn cầu.

Vượt qua tất cả những vấn đề này , Hoa kỳ vẫn đứng số 1 thế giới .

Sức mạnh quốc gia là một trong những khởi điểm logic quan trọng của nhiều lý luận về quan hệ quốc tế. Thực lực quốc gia được tạo thành từ 9 phương diện: địa lý, nguồn tài nguyên tự nhiên, năng lực công nghiệp, khả năng chuẩn bị cho chiến tranh, dân số, tính cách dân tộc, tinh thần quốc dân, tố chất ngoại giao và tố chất của chính phủ.

Dưới sự phối hợp của sức mạnh quân sự hùng hậu, ưu thế địa-chính trị thiên nhiên ưu đãi của Mỹ được phát triển nhanh, ưu thế địa lý đã vượt xa biên giới quốc gia Mỹ. Mỹ là một trong những nước có nguồn tài nguyên phong phú nhất thế giới và đang kiểm soát các nơi sản xuất và tuyến đường vận chuyển tài nguyên quan trọng như dầu mỏ, khí đốt thế giới , Hoa Kỳ vấn có thể khống chế các tuyến đại hải trình trên các vùng biển khắp địa cầu . Dân số Mỹ mặc dù có xu thế lão hóa, nhưng do dân số tăng liên tục và sự du nhập của dân di cư, trình độ giáo dục của người dân không ngừng nâng cao, khiến chất lượng dân số chẳng những không đe dọa thực lực của Mỹ, mà ngược lại trở thành một trong những nguồn lực lâu dài của sức mạnh quốc gia.

Hoa kỳ vẫn có mức độ giàu có gấp 4 lần Trung Quốc và gấp 5 đến 6 lần khả năng quân sự. Khoảng cách đó sẽ phải mất nhiều thập kỷ để thu hẹp ngay cả khi mọi thứ trở nên tồi tệ đối với Hoa Kỳ ,Mỹ có vùng đất giàu có và an toàn nhất hành tinh, dân số năng suất cao nhất và một hệ thống chính trị - mặc dù chưa hoàn hảo - có khả năng thúc đẩy tinh thần kinh doanh và đổi mới tốt hơn các chế độ tham nhũng ở Trung Quốc hay Nga .

Sự Nguy hiểm của Trump đã làm đẩy nhanh những vấn đề xói mòn quyền lực kinh tế của Mỹ , ít nhất là em tin như vậy , trật tự quốc tế dựa trên luật lệ được thiết lập kể từ khi kết thúc Thế chiến 2 đã bị Trump đảo ngược, ông ta đã rút khỏi các hiệp ước , bôi nhọ các đồng minh và bắt đầu các cuộc chiến thương mại kể từ khi đắc cử.Hành vi của Trump đang đẩy nhanh tốc độ xói mòn quyền lực của Mỹ, vai trò của Mỹ bị xói mòn khi các quốc gia khác bắt đầu trỗi dậy và đóng vai trò quan trọng trên trường toàn cầu . Các chính khách Hoa Kỳ và đồng minh của Mỹ ở Châu Âu và Châu Á rất không mong muốn sự trở lại của Trump trong vị thế người đứng đầu nước Mỹ .

Về thực lực kinh tế :

Mặc dù xảy ra khủng hoảng kinh tế, nhưng thực lực kinh tế của Mỹ vẫn đứng đầu thế giới, nền kinh tế Mỹ chưa đến mức quá gay go. Mỹ vẫn ở vị thế kinh tế số 1 thế giới với GDP 27 ngàn tỷ đô . Tuy nhiều chỉ tiêu kinh tế cho thấy nền kinh tế Mỹ đã rơi vào suy thoái, nhưng do tổng lượng GDP vẫn còn dư hơn 2.2 ngàn tỷ đô so với tổng GDP của 3 nước Nhật Bản , Trung Quốc, Đức , cho thấy ưu thế dẫn đầu của Mỹ không thể dao động trong 20, 30 năm tới. Trong bảng Niên giám sức cạnh tranh toàn cầu của IMD, kinh tế Mỹ liên tục đứng đầu 15 năm. Danh sách này có được thông qua đánh giá biểu hiện kinh tế, hiệu quả của chính phủ, hiệu suất của doanh nghiệp và cơ sở hạ tầng. khủng hoảng kinh tế không ảnh hưởng đến mặt cơ bản của nền kinh tế Mỹ … Mỹ vẫn có khả năng và sức sống tạo dựng thế giới.

Về thực lực quân sự:

Cho đến nay, Mỹ là nước duy nhất có khả năng triển khai chuyển quân quy mô lớn trên toàn cầu và phát động chiến tranh cục bộ ở bất cứ nơi nào trên thế giới cách xa đất nước mình. Mỹ có kho vũ khí hạt nhân lớn ( theo em là lớn nhất thế giới nếu tính thực tế mức độ sẵn sàng sử dụng ) , chi phí quân sự và công nghiệp quốc phòng lớn nhất thế giới, đồng thời cũng có trang bị quân sự tiên tiến nhất. Về địa lý hai mặt Đông-Tây có hai đại dương lớn hiểm yếu, phía Nam và phía Bắc không có tranh chấp trên đất liền, quy mô lực lượng quân sự vượt xa nhu cầu phòng thủ đất nước. Trang bị chiến tranh chủ yếu cho lực lượng thường trực trên chiến trường thường đi trước đối thủ ít nhất một thế hệ, đồng thời hình thành hệ thống tác chiến hỗn hợp hải, lục, không quân, trên không gian vũ trụ, điện tử. Ngay khi đã chiếm ưu thế tuyệt đối, quân đội Mỹ vẫn không ngừng đẩy mạnh đầu tư quân sự, phát triển vũ khí kiểu mới nhằm luôn duy trì ưu thế dẫn đầu về quân sự . Mỹ vẫn đứng đầu thế giới về kim ngạch xuất khẩu vũ khí toàn cầu từ trước đây và đến rất lâu về sau này .

Về khả năng đổi mới khoa học công nghệ và giáo dục đào tạo:

Mỹ đứng đầu thế giới trong lĩnh vực công nghệ nano, số trung tâm nano chuyên dụng nhiều hơn cả 3 nước đứng sau là Đức, Anh, Trung Quốc gộp lại, và số bản quyền phát minh sáng chế được công bố còn nhiều hơn tổng số của các nước khác trên thế giới về mặt ứng dụng thực tế so với giá trị kinh tế . Công nghệ sinh học cũng đang bị Mỹ thống trị. Năm 2021, thu nhập từ công nghệ sinh học đạt gần 86 tỷ USD, gấp 5 lần tổng lượng của châu Âu, chiếm 76% thu nhập công nghệ sinh học toàn cầu, Mỹ đã đầu tư 2,6% GDP vào giáo dục đại học, trong khi châu Âu và Nhật Bản lần lượt là 1,2% và 1,1%. Dân số Mỹ chỉ chiếm 5% thế giới, nhưng có tới 7, 8 trong top 10 trường đại học nổi tiếng thế giới, chiếm 48% thậm chí có người cho rằng lên tới 68% trong top 50 trường đại học đứng đầu thế giới. Tình hình nghiên cứu khoa học càng đặc biệt gây chú ý. Tại Ấn Độ, mỗi năm chỉ có 35-50 tiến sỹ tốt nghiệp chuyên ngành máy tính; con số này ở Mỹ lên tới 1.000. Đến nay Mỹ vẫn là nơi có sức thu hút các học sinh nhất, tiếp nhận 30% tổng số học sinh nước ngoài trên toàn cầu, và sự hợp tác giữa thương mại và giáo dục cũng không nước nào sánh bằng. Dòng chảy nhân tài đang quyết định thực lực của một nước, Mỹ sẽ không suy yếu chừng nào những nhân tài ưu tú nhất thế giới vẫn đổ về nước này.

Về thực lực mềm:

Ưu thế thực lực mềm của Mỹ càng nổi trội hơn thực lực cứng. Nhân tài chính là cội nguồn cốt lõi của thực lực mềm, như phần trên đã nêu rõ, dòng chảy nhân tài chủ yếu trên thế giới vẫn đổ về Mỹ. Trong khi giữ ưu thế về nhân tài, khoa học công nghệ và sáng tạo, ưu thế về thông tin đại chúng, phim ảnh và các chương trình vui chơi giải trí của Mỹ cũng khó có thể lung lay. Thực lực mềm thông qua sự truyền bá của mạng lưới phát triển làm cho ảnh hưởng của thực lực cứng tăng lên gấp bội, và Mỹ đều đã thực hiện chuyên môn hóa và thương mại hóa thực lực mềm, quy mô lợi nhuận các mặt thậm chí đã vượt qua ngành chế tạo và ngành dịch vụ. Coca Cola, Mc Donald’s… đại diện cho văn hóa Mỹ là những vũ khí sắc bén công phá tuyến phòng thủ tâm lý của các nước. Thế giới đơn cực do Mỹ thống trị vẫn sẽ tiếp tục tồn tại, Nước lớn siêu cường có thể bại trận nhưng vẫn không mất đi địa vị siêu cường, điều kiện là: Công dân Mỹ vẫn ủng hộ Mỹ nắm quyền chủ đạo, các nước láng giềng – mối thách thức tiềm ẩn của Mỹ cảm thấy lo sợ chứ không phải sự đồng tình. Đương nhiên, thực lực mềm của Mỹ quả thực đã bị tổn hại quá nhiều, nhưng trên mức độ rất lớn việc khôi phục là quá trình mở rộng đầu tư tân trang hình ảnh, chỉ cần chính phủ mới có nguồn lực kinh tế lớn thì thực lực mềm sẽ được nâng lên rất nhanh, huống hồ đến nay văn hóa điện ảnh truyền hình của Mỹ vẫn phổ biến khắp thế giới, giấc Mơ Mỹ vẫn thu hút các tinh hoa của rất nhiều nước. Do vậy thực lực của Mỹ vẫn chưa bị tổn thương.

Nói tóm lại, sức mạnh tổng hợp của Mỹ chưa suy yếu, sức cạnh tranh chủ chốt khi trỗi dậy là nước lớn thế giới chưa vấp phải những tác động căn bản: chẳng hạn ưu thế địa-chính trị vô cùng có lợi, ưu thế về quy mô, các chủ doanh nghiệp có tinh thần sáng tạo, ý thức về sứ mệnh cứu thế, thực hành dân chủ… Ưu thế tuyệt đối của Mỹ như chế độ chính trị, sức sống kinh tế, khả năng đổi mới xã hội vẫn chưa được phát huy. Bất kể là nước Mỹ trong tưởng tượng của mọi người hay một nước cụ thể, việc chúng ta dán mác “suy yếu” cho Mỹ là võ đoán quá mức, cũng không được dựa trên những căn cứ chân thực, bất kể cuộc thảo luận nào về nước Mỹ tương đối suy yếu đều chẳng có tác dụng gì trước nước Mỹ hùng cường.

Trên khắp các mặt báo và các cuộc thảo luận ở Việt Nam và trên thế giới , người ta nhắc đến Afghanistan, Syria và mới đây là Ukraina, càng ngày người ta thấy nước Mỹ không còn thể hiện được cái thế “sen đầm quốc tế” như xưa. Cuộc chiến tại Ukraina như một ví dụ nữa về sự suy giảm ảnh hưởng toàn cầu của Mỹ, trong khi một số người coi đó là bằng chứng của một “liên minh mới” do Nga đứng đầu cùng với các nền kinh tế mới nổi như Brazil, Ấn Độ và Trung Quốc đang trỗi dậy.

Những quan điểm cho rằng khả năng của Mỹ trong việc định hình một hệ thống quốc tế đang suy giảm lại là một sự… cường điệu và ảo tưởng. Mỹ vẫn là quốc gia có ảnh hưởng toàn cầu lớn nhất, ít nhất là nhờ những liên minh hùng mạnh đang duy trì. Tất cả sự chú ý đang tập trung vào sự trỗi dậy kinh tế của Trung Quốc, và mức độ thấp hơn là sự trỗi dậy kinh tế của Ấn Độ và Brazil, làm lu mờ sự thành công của các đồng minh của Mỹ như Hàn Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Indonesia , Nhật Bản và Đức. Trên thực tế, không ai có thể phủ nhận được rằng đa số các nền kinh tế mạnh nhất thế giới đang liên minh với Mỹ. Trung Quốc có thể thách thức sự lãnh đạo của Mỹ nếu các nước khác cũng ủng hộ, và cho đến nay, Trung Quốc vẫn gần như không có đồng minh nào ngoài một số nước nhỏ bất hảo , bất trị do phụ thuộc vào kinh tế và thương mại. Nói một cách khác, Trung Quốc rất đơn độc nếu muốn chống lại liên minh của Mỹ và đang phải kiềm chế dù thâm tâm họ rất khao khát làm điều đó.

Điều này đặc biệt đúng với Trung Quốc, do sự ổn định trong nước và ảnh hưởng quốc tế của Trung Quốc chủ yếu phụ thuộc vào khả năng duy trì mức tăng trưởng kinh tế cao, điều vốn đang đòi hỏi số lượng nhập khẩu lớn năng lượng và các nguồn tài nguyên khác. Để đảm bảo việc tiếp cận không bị cản trở các nguồn lực quan trọng này, Trung Quốc đang cần sự ổn định tại những quốc gia có thể khai thác tài nguyên, những thị trường có thể đầu tư và những tuyến đường nối với các nhà cung cấp. Nhưng khả năng duy trì các điều kiện này của Trung Quốc là cực kỳ hạn chế, và trong một số trường hợp như ở Vịnh Persia, Trung Quốc đang phải phụ thuộc vào sức mạnh quân sự Mỹ.

Kết luận .

Không thể phủ nhận các nước bá quyền là sản phẩm của thời kỳ lịch sử đặc biệt, tất sẽ ra đời, phát triển và suy vong cùng với sự phát triển của lịch sử xã hội, nhưng trong tương lai gần Mỹ sẽ không mất địa vị bá quyền, trừ phi bên trong nước Mỹ xảy ra những sai lầm chiến lược lớn hoặc môi trường quốc tế đột nhiên thay đổi, nhưng xác suất này rất thấp, do đó ưu thế cạnh tranh chủ chốt mà Mỹ hiện có sẽ không mất đi trong tương lai gần. Sự biến đổi không ngừng của thế giới đang góp phần vào sức mạnh quan trọng nhất của Mỹ: khả năng xây dựng các liên minh rộng lớn và khác nhau. Các liên minh và quan hệ mà Mỹ đang tạo ra đang vượt xa tất cả các nước khác và sẽ tiếp tục như vậy trong tương lai .

Hoa Kỳ có đầy đủ nội lực cả bên trong lẫn bên ngoài nhờ và mạng lưới đồng minh và các quan vệ lịch sử với những nước khắp các châu lục . Mối nguy hiểm nhất đến Hoa Kỳ chính là bản thân trong nội tại của nó chứ không phải sức ép từ bên ngoài . Vì vậy Mỹ cần làm bây giờ là tạo dựng 1 nền công hoà bản sắc tự do và minh bạch , thay đổi bất cứ điều gì cản trở hoặc làm trì trệ ưu thế dân chủ của nó . Điều này phải cần 1 nhà quản trị trong vai trò tổng thống Mỹ phải đề cao giá trị bản sắc dân chủ , hạn chế những đấu đá chính trị nội bộ , chỉ có như vậy sức mạnh của Mỹ mới vững mạnh và ở tâm thế bất bại trên trường quốc tế .