Chúng ta bước sang tháng 9 -2023 có nhiều sự kiện cho dân tộc , chúng ta mới được nghĩ ngày quốc khánh , ngày mà Bác Hồ đã đọc tuyên ngôn khai sinh nước Việt Nam đương đại , sau những ngày chè chén say sưa chúng ta lại đón nhận những tin vui mới về chính trị , kinh tế . đó là chúng ta đã cùng Mỹ nâng Tầm quan hệ đối tác lên thành ‘’ ĐỐI TÁC CHIẾN LƯỢC TOÀN DIỆN “ vậy điều này có ý nghĩ gì không ? chúng ta cùng xem xét cở mở với nhau .
Việc nâng tầm quan hệ với Mỹ là điều chúng ta đã đoán trước được , không có gì bất ngờ cả .
Nhìn tổng quan thì văn kiện hợp tác lần này là định hình hoá nền kinh tế sản xuất của ta gắn kết trực tiếp, chặt chẽ hơn với kinh tế Mỹ. thông cáo chính thức từ nhà trắng Mỹ các bác có thể tham khảo ở đây : chuẩn bị đào thêm đất hiếm xuất sang mỹ đi là vừa ( VN thứ 2 thế giới về trữ lượng đất hiếm của thế giới )
https://www.whitehouse.gov/briefing...-vietnam-comprehensive-strategic-partnership/
Trong bài viết “ vận hội của VN bên lề cuộc gặp G-7 ở nhật “ của em ở đây
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=2463782603770863&id=100004174416553&mibextid=Nif5oz
Em cũng đã nói rất chi tiết về việc Mỹ và Nhật gài Trung Quốc vào bẫy thu nhập trung bình , và Mỹ sắp xếp lại chuỗi cung ứng toàn cầu . những bước đi của Mỹ và đối tác đã được cụ thể hoá cao độ trong cuộc gặp của Bộ trưởng Tài Chính Mỹ Janet Yellen ngày 19 tháng 7 vừa qua , ở cuộc gặp này bộ trưởng tài chính Mỹ đã gặp Thủ Tướng Phạm Minh Chính đề cập đến vấn đề mong muốn Việt Nam tham gia tích cực vào chiến lược “friend-shoring” của Mỹ, tức chiến lược ưu tiên đặt cơ sở sản xuất tại các quốc gia bằng hữu. friend-shoring của Mỹ không dành cho một câu lạc bộ khép kín giữa các đồng minh lâu năm, mà là một chính sách mở ra với các nền kinh tế tiên tiến, các thị trường mới nổi và các nước đang phát triển , bao gồm Việt Nam.
Bùng nổ kinh tế của VN đã chững lại từ 2015 , dư địa phát triển kinh tế 2 giai đoạn từ 1986 đến 1995 và từ 1995 đến 2015 đã hết , những giai đoạn này gắn liền với những thay đổi rất tích cực của mô hình kinh tế tư nhân gắn với bản sắc CNXH kiểu Việt Nam . Và sự bùng nổ kinh tế này phần rất lớn đến từ việc Mỹ từ bỏ chính sách cấm vận với Việt Nam . đó là 1 chặng đường 30 năm phấn đấu về mặt tư tưởng giữa 2 nước . Trong cuốn sách ‘’ thế giới phẳng ‘’ chúng ta được tiếp cận với 1 định nghĩa mới về kinh tế xuyên biên giới , 1 thế giới không còn thuế quan để giúp người dân tiếp cận hàng hoá giá cả rẻ hơn , nhiều hơn và đa dạng các nguồn cung , điều này dẫn đến 1 hệ thống kinh tài mới gọi là chuỗi cung ứng , những nước tham gia vào chuỗi thặng dư tư bản này đều hưởng lợi rất lớn về mọi phương diện , nhưng cái gì cũng có phân tầng của nó , giá trị thặng dư được tính theo dạng bậc thang , tức là người ở trên cao nhất là người phân phối các giá trị thặng dư đó . Ở mức độ toàn cầu thì Mỹ và G-7 chính là những thực thể phân bổ chuỗi giá trị này trên toàn cầu . ở mức thấp nhất là mức của Việt Nam , Vì Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng chậm hơn TQ 10 năm và mặt bằng nhân lực không đủ đáp ứng cho thế giới nên Việt Nam chỉ dùng lại ở mức thấp trong chuỗi cung ứng thặng dư tư bản . Những đồ Việt Nam gia công chỉ là những phần rất nhỏ , rất cơ bản và không quan trọng trong chuỗi cung ứng , nếu chúng ta cứ mãi gia công và nằm ở thứ hạng thấp trong chuỗi cung ứng thì mãi mãi Việt Nam sẽ không thể phát triển được công nghiệp phụ trợ cao cấp . vì vậy chúng ta cần Vốn và Công Nghệ . cái này chúng ta cần phải có Mỹ và Hàn Quốc . điều này đã đúng khi chúng ta mở rộng quan hệ chiến lược toàn diện với Hàn và Mỹ . 1 điểm cộng sáng suốt của Việt Nam .
G-7 là những nước công nghiệp phát triển , nhưng giá trị nền tảng của nó từ 40 năm nay lại dựa à kinh tế tài chính ngân hàng và dịch vụ , chính những cái này là đỉnh cao nhất của thặng dư tư bản . chuỗi cung ứng chỉ là 1 bộ phận của quá trình tạo thặng dư cho nó mà thôi . nhưng để được vào chuỗi giá trị này thì không phải nước nào cũng đạt tiêu chí của nó . và TQ là 1 điển hình lớn cho việc quay lưng lại với ông chủ của mình , vấn đề về bẫy thu nhập trung bình mà trung quốc đang tìm cách thoát ra em đã nói ở những bài viết trước rồi , nếu TQ hay bất kỳ quốc gia nào không thể tự chủ được công nghệ lõi để bứt phá ,thì chắc chắn dư địa phát triển sẽ chậm lại và suy thoái , điều kiện tiên quyết để phá bỏ lời nguyền về kinh tế là phải thoát được bẫy thu nhập trung bình , muốn làm được việc này thì phải có 1 mô hình kinh tế mới dựa vào mô hình quản lý sản xuất mới và công nghệ mới . Cái này là vô cùng khó , rất khó và phải có sự giúp đỡ rất lớn của vốn và công nghệ các nước tân tiến khác . Việt Nam và TQ đang rất cần điều này .
Tối ngày 29/3, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã thực hiện cuộc điện đàm cấp cao với Tổng thống Mỹ Joe Biden nhân kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện giữa Việt Nam và bước đi này cho thấy , Việt Nam đã không còn giải pháp nào về kinh tế để tiếp tục thúc đẩy sự bứt phá hậu đại dịch . chúng ta đã chủ động đến với Mỹ chứ không phải Mỹ chủ động đề nghị Việt Nam nâng cấp quan hệ . điều này cho thấy VN không thể nhờ vào bất kỳ 1 nước nào để cải thiện tình hình Kinh tế và chính trị trong khu vực ngoài Mỹ - Hàn . 1 lần nữa tôi lại nói rẳng chử “ TUỲ “ trong chính sách ngoại giao 2019 của Việt Nam đã phát huy hết tác dụng thời cuộc của nó . sự linh hoạt đã được thử nghiệm ngay trong 2 năm 2022 ở quan hệ Việt – Hàn và 2023 với quan hệ Việt – Mỹ . 1 bước đi tôi phải nói là rất đáng để chúng ta tin tưởng vào quyết tâm của Bộ Chính Trị đấy .
Vì sao tôi nói đây là quyết tâm rất lớn của Bộ Chính Trị ? Việt Nam đang thoát khỏi 1 TQ hung hăng hơn trước kia . đây là trọng tâm phải làm .
Chính sách Cải cách và Mở cửa ở Trung Quốc (mốc khởi đầu 1976 sau Mao Trạch Đông chết) và Đổi mới ở Việt Nam (năm 1986 tại Đại hội 6) đều là cách tránh sự sụp đổ của mô hình toàn trị Xô Viết mà hai quốc gia từng là thành viên của hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa được tạo nên từ mô hình này. Mô hình Trung Quốc với chế độ toàn trị của Đảng CS lãnh đạo chuyển đổi kinh tế sang thị trường, thay thế kế hoạch hoá tập trung, từng là lý tưởng cho các nước đang phát triển, trong đó Việt Nam là ‘nổi bật’ với sự tương đồng sẵn có về chế độ chính trị và quan hệ “truyền thống”. Cả hai nước đều thành công về kinh tế với mức độ khác nhau trong khoảng hơn một phần ba thế kỷ. Sự tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc không những chỉ có xuất phát điểm sớm hơn 10 năm, với thị trường tỷ dân… mà còn nhờ tư tưởng thực dụng (được cho là của Đặng Tiểu Bình trong từng chính sách và phương thức điều hành kinh tế. Các đặc khu hành chính – kinh tế, khu chế xuất, công nghiệp tự do… thịnh vượng như Thượng Hải, Thâm Quyến… luôn làm cho các nhà hoạch định chính sách Việt Nam mong muốn học hỏi nhưng không mấy thành công.
Các nhà nghiên cứu phương Tây, Mỹ, vốn tự do tư tưởng, bị chia rẽ khi nhận định về mô hình Trung Quốc. Số ít cho rằng sự thành công là do Trung Quốc có nền văn minh lâu đời, pháp trị Tần Thuỷ Hoàng, tư tưởng đời Tống, triết lý đạo giáo, khổng giáo… nhưng số nhiều nhà phân tích từ quan điểm tư tưởng thời khai sáng, tự do và dân chủ, ở châu Âu cho rằng dù Trung Quốc thành công về kinh tế nhưng không bền vững. tôi đã đọc rất nhiều những nhận định về kinh tế của Trung Quốc và tôi dành sự yêu tiên cho hệ thống Hoa Kỳ hơn là hệ thống Trung Quốc.
Đã hơn 10 năm từ khi tôi đọc cuốn thế giới phẳng. trong con mắt của Tom L. Friedman đã bị phá huỷ bởi sự đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt sau đại dịch COVID-19 và chiến tranh Nga – Ukraine đang diễn ra. Trung Quốc dưới thời Tập Cận Bình đang “trỗi dậy” hung hăng với vị thế cường quốc thứ hai thế giới muốn lật đổ sự thống trị phương Tây, Mỹ trong khi kinh tế đã qua “thời hoàng kim” và đang suy giảm… Nghịch lý tăng trưởng nhanh đồng thời với tham nhũng nghiêm trọng đang đe doạ sự tồn vong chế độ, tha hoá quyền lực thách thức quyền lực tuyệt đối.
Người ta hay nói các nước lớn thường có tư tưởng lớn, nhưng Việt Nam, không tự ty là nước ‘yếu’ về kinh tế. Mặc dù không thể chối bỏ, rằng có rất nhiều biểu hiện Việt Nam chịu rất nhiều ảnh hưởng chính trị từ Trung Quốc , nhưng giới lãnh đạo nỗ lực tìm sự cân bằng giữa các cường quốc, cụ thể là Trung Quốc. Họ thận trọng trong khi người dân mong chờ sự kiện nâng cấp quan hệ lên mức cao nhất . Việt Nam và Mỹ có “lợi ích chiến lược… rất tương đồng trong… cán cân quyền lực trong khu vực, … đều không muốn Trung Quốc lộng hành ở Biển Đông và không muốn Trung Quốc bá chủ Đông Nam Á… đều muốn TQ tôn trọng luật pháp quốc tế. Hơn thế, Việt Nam cần coi sự kiện này như một cú hích vượt qua tình hình kinh tế khó khăn, chống tham nhũng đang gặp thách thức và cải cách trì trệ.
Việc Mỹ bỏ qua vấn đề tôn giáo , thặng dư thương mại với VN mỗi năm hơn 100 tỷ cho thấy . Mỹ đã rất ưu ái cho Việt Nam . nhưng quan hệ này có thực chất hay không ? hay chỉ là khẩu hiệu hô hào trong việc hàn gắn 2 cựu thù chiến tranh ?
Bất kỳ 1 mối quan hệ chiến lược nào cũng bắt đầu bằng 1 thứ gọi là “ niềm tin chiến lược ” , Mỹ đã chấp nhận thể chế chính trị vốn khác biệt của Việt Nam , chấp nhận sự lãnh đạo của đảng như 1 hệ thống chính trị chính thống khi đối thoại thì đó đã là sự công nhận của mỹ với đối tác ngang tay . niềm tin chiến lược hình thành ở giai đoạn này . đây là 1 nước đi tinh tế khi không bắt VN phải đưa ra lựa chọn về sự thiệt hơn khi bắt tay với mỹ , chế độ chính trị được đảm bảo , và đây chính là điều kiẹn tiên quyết của VN khi đối thoại cùng Mỹ .
Như tôi nói , với mỹ quan hệ đối tác chiến lược không phải là mức độ ngoại giao cao nhất , ở mức độ ngoại giao nhận được sự yêu tiên về cả chính trị , tinh tế đến hỗ trợ chiến tranh thì đó là ‘’ Đông minh chiến lược” hoặc “ đồng minh chủ chốt ” Việt Nam mong muốn được các nước ở bên ngoài hỗ trợ, kể cả Hoa Kỳ để đối phó với những động thái hăm dọa của Bắc Kinh. Dù vậy Việt Nam không muốn liên kết, không muốn đứng về phía Mỹ. Việt Nam không quan tâm đến chuyện đó. Về phía Washington, chính quyền Biden xem Việt Nam là một đối tác quan trọng hơn, nhưng Việt Nam cũng không phải là một đồng minh của Mỹ như Philippines hay Nhật Bản trong khu vực . Riêng liên quan đến Trung Quốc thì Việt Nam có cùng quan điểm với Hoa Kỳ và Việt Nam xem Trung Quốc là một mối đe dọa hiểu theo nghĩa Trung Quốc là một cường quốc đang muốn xét lại trật tự quốc tế. Về kinh tế, tất cả các doanh nghiệp trên thế giới đang muốn di dời cơ sở khỏi Trung Quốc , nên họ chú ý trước hết đến Việt Nam. Như vậy nhìn chung, Việt Nam là một đối tác then chốt trong mắt Hoa Kỳ.
Như vậy về lợi ích thì chúng ta ai cũng biết rồi . ở mối quan hệ Việt – Mỹ này chúng ta được nhiều hơn là mất , mà tính kỹ ra chúng ta khong mất gì cả . vấn đề kinh tế đã nói nhiều chúng ta không cần nhắc lại . vì nhiều bài em đã viết rồi , vấn đề quan hệ TQ – VN sau khi quan hệ vói mỹ được tăng cường cũng đã nói rồi , về cơ bản TQ không thể làm gì tác động quá lớn đến VN , CÓ CHĂNG CŨNG CHỈ LÀ 1 VÀI CHUYẾN HÀNG NÔNG SẢN TẮC Ở BIÊN GIỚI LÀ CÙNG . CHẤM HẾT . CHÚNG TA BÀN ĐẾN VAI TRÒ MỸ TRONG CHÍNH SÁCH QUỐC PHÒNG CỦA VN , chắc các bác thích chủ đề này nhất nhỉ ???
Vì sao tôi nói rằng VN vẫn không mua được Vũ Khí của mỹ ? nhưng vẫn giúp QP Việt Nam đổi mới ?
MỸ xuất khẩu vũ khí 1 năm chưa bằng kim ngạch xuất khẩu hàng may mặc của Việt nam với hơn 100 tỷ đô .Và đối tượng mua nhiều VK nhất của các tập đoàn sản xuất VK MỸ chính là BQP MỸ . VN không mua được VK của các nước bởi vì 1 lý do quan trọng đó là “ yếu tố Mỹ trong vũ khí thế giới “ yếu tố này chiếm 85% các phương tiện , hệ thống vũ khí công nghệ cao thế giới , hầu như bất kỳ 1 hệ thống vũ khí tiên tiến nào trên thế giới đều có yếu tố công nghệ Mỹ , chính vì điều này nên VN có tiền cũng chưa chắc mua được VK hiện đại phương tây . bất kỳ 1 báy bay , tầu chiến , vũ khí cá nhân hay phương tiện trinh sát , hỗ trợ của phương tây nếu VN mua đều phải qua được sự đồng ý của Mỹ để các nhà sản xuất VK nước bạn bán cho VN , đó là vấn đề về rào cản bản quyền công nghệ vũ khí . nếu không có sự đồng ý của MỸ thì chúng ta Không mua được .
Vì vậy cái quan trọng nhất của Việt Nam khi đã nâng tầm quan hệ với Mỹ là sự đồng thuận hoặc nới lỏng các lựa chọn của VN trên thị trường mua sắm VK quốc tế . muốn có F-16 ? chúng ta chưa chắc đã mua được F-16 của mỹ , nhưng có thể mua của Nhật bản , hoặc các nước châu Âu , muốn mua tầu chiến ? hệ thống phòng thủ bờ biển ? chúng ta có thể tham khảo của NAUY , đây là điều trước đây chúng ta không thê tiếp cận được khi chưa nâng cấp quan hệ với MỸ .
Vũ Khí là 1 loại phương tiện chính trị rất mạnh , mỹ bán VK là bán niềm tin vào đối tác , bán để mua lấy sự bảo lưu về mặt chính trị , nên mỹ luôn lấy vũ khí và kinh tế ra làm đối trọng trong các quan hệ song phương . chúng ta chọn nguồn cung vũ khí ở 3 điểm chính :
1. Vũ khí phải tương đối hiện đại , giá cả hợp lý , mà được nợ , hay được trả góp thì càng tốt ( cái này ngịch lý ghê . hii hi )
2: quốc gia bán VK cho chúng ta phải mạnh về chính trị , Quân sự và sự độc lập về công nghệ , để khi có hữu sự chúng ta vẫn duy trì được nguồn cung VK mà không sợ quốc gia bán cho chúng ta vì sức ép chính trị nào đó mà ảnh hướng đến nguồn cung cũng như là bị hạn chế về mặt tác chiến của tính năng vũ khí .
3 : chúng ta được chọn cấu hình VŨ khí mình muốn , phù hợp với lối đánh và nghệ thuật quân sự của mình , được chuyển giao công nghệ sau 1 thời gian làm quen và sử dụng VK đó , tuỳ vào độ phức tạp, tinh vi của VK mà chúng ta mua dây truyền từng phân đoạn .
Cuộc chiến ở UCRAINA đã cho thấy 80 % vũ khí của VN mua của nga đều đã được chứng minh trên chiến trường với VK phương tây và cách đánh biến ảo của lực lượng phòng vệ UCRAINA , khỏi phải bình luận gì nhiều vì các bác cũng biết cả rồi đấy , vũ khí nga tỏ ra không hề vượt trội trên chiến trường như được quảng cáo và lối đánh của Nga cũng không lấy gì là thông minh cho lắm , rất nguy hiểm ở đây là VN chịu rất nhiều ảnh hướng về mặt điều hành quân sự của Nga , các chuyên gia và các cán bộ cấp cao trong BPQ VN thường xuyên sang nga tu nghiệp . mặc dù về không quân chúng ta vẫn có những đợt cử các thành viên bay sang những nước đã thiết lập quan hệ chiến lược như sang Đức , Pháp , Hàn Quốc hay cả sang TQ nữa để tập huấn các hạng mục bay diễn tập . việc nga bị cấm vận vấn đề công nghệ đã bọc lộ rõ rằng rằng , về phương tiện VK nga vẫn không thể tự chủ được các hệ thống vũ khí công nghệ cao ở mức trung bình , những thiết bị quang học , trinh sát , những hệ thống dẫn đường tinh vi vốn phụ thuộc vào công nghệ bán dẫn của phương tây đã khiến nga khốn đốn trong việc tái vũ trang những phương tiện đã bị tiêu diệt trên chiến trường và qua đây VN cũng nhận ra Nga có nền công nghiệp chế tạo VK không xứng tầm mong đợi . Nga đã bị tổn thương rất lớn về mặt chính trị , công nghiệp quốc phòng bết bát và 1 sự sụp đổ của VK công nghệ cao đã khiến VN phải nhìn lại đối tác truyền thống vũ khí của mình .
Về mặt chính trị Nga đang hùa theo TQ trong vấn đề biển đông , ủng hộ trung quốc trong vấn đề ngăn không cho quốc tế hoá về vấn đề Đông Á . đây là 1 biểu hiện của sự yếu kém trong chính trị , chúng ta có cần 1 đối tác chiến lược yếu như Nga không ? tôi nghĩ ngay thời điểm này , chúng ta đã nhìn Nga với 1 thái độ khác , Nga chỉ còn là 1 đối tác mang tính xã giao tình nghĩa, chứ chúng ta không thể có được 1 lợi ích gì khi cứ yêu ái cho Nga .
Chúng Ta cần 1 đối tác mạnh về chính trị , mạnh về khoa học quân sự , và đặc biệt phải giàu . cái này Mỹ - Hàn có đủ . Hàn Quốc – 1 quốc gia duy nhất ở châu á đủ năng lực để sản xuất VK chuẩn phương tây , 1 lối đi tắt của VN khi muốn tiếp cận VK của Mỹ . CAMPUCHIA 1 năm mỹ cấp tín dụng 300 triệu đô cho mua vũ khí , trong khi CAMPUCHIA chưa phải đồng minh của mỹ , đủ thấy Mỹ rất có thể sẽ cấp tín dụng cho VN trong tương lai , trong chương trình hỗ trợ đối tác quốc phòng hằng năm của Mỹ . Mỹ không có yêu sách gì về vấn đề biển đông , Mỹ chỉ cần được tự do duy chuyển ở các vùng biển được quốc tế công nhận , điều này là hợp với mong muốn của VN về biển đông , cái khó nhất là niềm tin với nhau thì chúng ta đã vượt qua . thì không có lý gì chúng ta lại không cùng Hoa Kỳ có tiếng nói chung về vấn đề Biển Đông cả. điều này là hợp lý 1 cách tự nhiên , hơn thế nữa chúng ra luôn muốn quốc tế hoá vấn đề Biển Đông cùng những đối tác mạnh và Mỹ luôn muốn duy trì tầm ảnh hưởng tự do thương mại ở đây ,sét đến cùng chúng ta và Mỹ về phương diện biển đông là 1 đồng minh không chính thức . cùng 1 lợi ích và cùng 1 đối thủ . kẻ thù của kẻ thù là bạn quả là không sai trong hoàn cảnh này .
Về vấn đề đổi mới quốc phòng VN thì chắc chắn chúng ta sẽ phải làm trong hoàn cảnh mới này . và VK phương tây là lựa chọn tốt nhất của chúng ta , chúng ta không thể mua VK của Nga được vì Nga hiện tại không đủ khả năng để đáp ứng bất kỳ 1 đơn hàng quốc phòng nào với đối tác ngoài BQP Nga . năng lực của nga không còn duy trì là Nhà xuất khẩu VK thứ 2 thế giới . dù sao đây cũng là 1 tín hiệu tốt cho VN . may mà Nga thể hiện trình độ sớm đấy , chứ đợi đến lúc VN mang VK của Nga ra lúc có biến thì không hiểu hậu quả còn tệ hại thế nào . thôi thì muộn cũng còn hơn không .tôi tin rằng VN sẽ sớm có những VK phương tây trong kho VK của mình . vì chúng ta đã không còn nguồn cung VK của ai ngoài phương tây .
Để tổng kết bài viết , em trích dẫn 1 câu của Tổng Thống Obama rất chính xác
“Thế giới văn minh được thiết lập dựa trên các vận hội để kết nối và cộng tác. Nền văn minh không được hình thành và phát triển dựa trên 1 danh mục các kẻ thù"
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét