Địa chính trị khu vực Châu Phi

 Địa chính trị khu vực Châu Phi . lịch sử địa lý , sự đau khổ của 1 châu lục . 

Trước tiên  chúng ta phải tìm hiểu lịch sử , cơ cấu địa lý để làm rõ các vấn đề về sắc tộc , lý giải làm sao mà Châu Phi mãi mà không thoát nghèo . tôi viết bài này ra rất công tâm , không đánh bóng cho phương tây hay cũng đổ tội cho họ . nhưng những đau khổ của người dân châu phi có phần rất lớn bởi chủ nghĩa thực dân của pháp , 1 Châu Lục của những khổ đau , bất công , Châu Phi chính là nhân chứng rõ rằng nhất trong nhiều thế kỹ về sự áp đặt về chính trị và về biên giới của các nước Châu Âu với những thuộc địa xa mẫu quốc . 

Phần 1 :Lịch sử , địa lý , sự khác biệt về phân bổ các sắc dân trên 1 vị trí địa lý phức tạp . cùng tìm hiểu ;

Tôi chỉ đi vào 1 số nước trên cả lục địa thôi , vì nêu tên hết mà nói hết thì vài ngày mới xong , cơ bản là 1 vài khu vực được xem là chiến lược với Châu Lục này  thôi ạ . 

Loài người hiện đạii đã xuất hiện ở Châu Phi khoảng 200.000 năm trước. Tuy nhiên có hàng chục nghìn năm lợi thế xuất phát so với các châu lục khác , Châu Phi lại  tụt lại xa so với châu Âu Bắc Mỹ hay Châu Á trong gần như toàn bộ lịch sử được con người ghi chép , cho đến thế kỷ thứ 19 nhiều nơi tại hạ Sahara vẫn không hề có bánh xe, người dân vẫn trao đổi hàng hóa bằng cách trao đổi vỏ sò . một số Vương Quốc nổi bật thì đa phần người châu Phi chỉ sống thành các bộ lạc , không có tổ chức nhà nước hoặc Tổ chức rất lỏng lẻo nhiều người sẽ cho rằng thực dân châu Âu là nguyên nhân duy nhất khiến cho Châu Phi nghèo đói , thế nhưng trên thực tế không chỉ có mỗi Châu Phi phải chịu cảnh thuộc địa . Mỹ từng là  thuộc địa của Anh , nhưng giờ đây lại là quốc gia số một thế giới , nhiều nước Châu Á cũng là thuộc địa của thực dân nhưng vẫn phát triển tốt . Tuy không thể phủ nhận những tác động tiêu cực của Chủ Nghĩa Thực Dân nhưng kể cả là không có bàn tay của phương tây thì châu Phi cũng rất khó để vươn lên vì những bất lợi về địa lý.

 Nếu nhìn vào bản đồ chúng ta có thể bị lầm tưởng rằng Châu Phi chỉ nhỉnh hơn đảo greenland một chút , sự lầm tưởng này là kết quả của phép chiếu Marketer khiến cho các nước càng xa vùng xích đạo thì lại trông có vẻ càng lớn  hơn , trên thực tế thì châu Phi rất khổng lồ có thể nhét vừa Mỹ, Ấn Độ , Trung Quốc và thêm một vài quốc gia châu Âu khác , tổng diện tích Châu Phi là hơn 30,4 triệu km² , tức là lớn gấp 2 lần diện tích của nước Nga , Châu Phi là châu lục lớn thứ ba thế giới sau châu Á và châu Mỹ , châu Phi thật sự vô cùng rộng lớn diện tích khổng lồ đi kèm với tài nguyên thiên nhiên dồi dào đa dạng , không gian rộng lớn là những yếu tố để phát triển các nền văn minh thế . Nhưng một loạt các yếu tố địa lý kèm theo đã khiến Châu Phi rộng lớn trở nên nhỏ hẹp và bị chia cắt , quá nhiều kiểu khí hậu  . Các vấn đề địa lý của Châu Phi không đến từ diện tích mà đến từ sự tương quan giữa chiều ngang của lãnh thổ và chiều cao . Tại Lục Địa Á - Âu và Bắc Mỹ, chiều ngang của lãnh thổ luôn lớn hơn chiều cao do khí hậu được quyết định bởi vĩ độ, nên các lục địa càng dài sẽ càng có nhiều diện tích  cùng nằm trong một kiểu thời tiết , ngược lại thì châu Phi trải dài qua nhiều vĩ độ kết quả là châu Phi  có đủ loại khí hậu từ Địa Trung Hải, gần Nhiệt Đới , cận xa sa , rồi xa van đồng cỏ , rồi rừng mưa nhiệt đới trong 1 khoảng địa lý nhỏ hẹp như vậy . Mặc dù khi nhắc đến Châu Phi thì người ta thường nghĩ ngay đến Nắng nóng nhưng một số nước Bắc Phi và ở Nam Châu Phi Thậm chí còn có tuyết rơi vào mùa đông 

trong cùng một đới khí hậu con người sẽ trồng cùng một loại cây trồng , nuôi chung một loại vật nuôi  đối mặt với những điều kiện tương tự nhau , kết quả là văn hóa ngôn ngữ tại cùng một khu vực khí hậu sẽ có những nét tương đồng , từ đó Con người có thể đoàn kết lại với nhau giúp cho việc phát triển cộng đồng được thuận lợi . Nhìn vào bản đồ phân bố các nền văn minh lớn thì có thể nhận thấy rằng , các nền văn minh thường chỉ nằm  gọn trong một đới  khí hậu . Chẳng hạn như Trung Quốc , Mỹ và Tây Âu là ôn đới ,  Ấn Độ là nhiệt đới, La Mã ứng với khí hậu địa trung hải . Ngược lại Châu Phi Mặc dù với diện tích Khổng Lồ nhưng lại không có nổi một khu vực với kiểu khí hậu  liền mạch , rộng lớn mà thay vào đó bị phân mảnh thành những dải hẹp nằm ngang và cũng không bất ngờ , khi các nền văn minh tại không có chỗ để phát triển và xung đột giữa các cuộc sống thì luôn diễn ra. 

Châu Phi có biển bao quanh nhưng nó lại là 1 nhà tù giam giữ không gian địa lý của châu lục này người Châu Âu ở thế kỹ 15 đã cố gắng tiếp cận Châu Phi từ phía Đại Tây Dương , họ phát hiện ra rằng lục địa này không có nhiều cảng để Neo Đậu tàu thuyền , khác với châu Âu hay Bắc Mỹ nơi có những đường bờ biển dựng đứng trở thành những cảng nước sâu tự nhiên lớn . Bờ biển của châu Phi lại thoai thoải khiến việc xây dựng các cảng biển trở nên vô cùng khó khăn , vào thế kỷ thứ 15 với công nghệ hàng hải vượt trội hơn nhiều so với Châu Phi thì người châu Âu cũng chỉ có thể di chuyển vào sâu trong lục địa khoảng 150 km mà thôi Điều này là do địa hình hiểm trở và các con sông rất nhiều thác ghềnh , do đó việc giao thương và đường thủy từ sông ra biển hay từ biển vào sông là rất khó khăn .

Đau khổ hoưn cả là các nước châu âu đã thực hiện chính sách thực dân hà khắc  lên các vừng đất Châu Phi . Những kẻ thực dân đã dồn người dân Châu Phi vào trong những đường biên giới ngẫu nhiên , Ấn Độ, Pakistan và Bangladesh cũng là nạn nhân của Kiểu phân chia biên giới này, những biên giới này được vẽ ra do các đoàn thám hiểm , chiến tranh giữa các nước phương Tây hay chỉ là một kết quả của một quyết định chóng vánh tại một thủ đô ở một nước châu Âu nào đó, mà không hề tính đến điều kiện thiên nhiên khí hậu và văn hóa bản xứ, kết quả là các bộ lạc có kiểu sống sa mạc có thể cùng với các bộ lạc sống trong rừng nhiệt đới kết hợp lại thành một quốc gia, và sự phân chia này đã dẫn đến sự bất ổn trong nội bộ của nhiều nước châu Phi, điều đó đã dẫn đến nội chiến xung đột sắc tộc , những chuyện này xảy ra ở gần như mọi quốc gia châu Phi kể từ thời kỳ thuộc địa, các quốc gia tại Trung Phi với đa dạng sắc tộc cũng là khu vực nhiều bất ổn sắc tộc nhất của thế giới, những nước thành công phát triển hơn phần còn lại của châu phi thường có biên giới được phân chia theo cách tự nhiên , Trung Phi  với một kiểu khí hậu của văn hóa ethiopia , Ai Cập đều là những quốc gia có lịch sử lâu đời trong khi Nam Phi nằm trong một đới khí hậu và có  số lượng sắc tộc không nhiều  nên ổn định hơn nhiều . Và một yếu tố địa lý nữa không thể không nhắc đến Đó chính là nhiệt độ phần lớn Châu Phi đều có nền nhiệt rất cao ,  cao hơn các châu lục khác nhiệt cao khiến con người làm việc vất vả hơn năng suất kém hiệu quả hơn nếu so với các nước lạnh thêm vào đó việc dễ dàng tìm được thức ăn từ thiên nhiên khiến cho người châu Phi không hình thành nên nếp sống phải tiết kiệm hay tích trữ thức ăn cho những lúc khó khăn.

Ta tạm dừng vấn đề và địa lý , chuyển sang vấn đề chủ nghĩa thực dân đối với sự phát triển và địa chính trị châu phi .

 Điểm qua 1 số nước chủ chốt ở Châu Phi và tài nguyên của họ :

Nigeria : Là nhà sản xuất và xuất khẩu dầu thô hàng đầu ở Châu Phi. Đồng thời, nó là Nhà sản xuất Dầu thứ năm trên thế giới trong khối OPEC. Do đó, dầu mỏ đại diện cho 40% tổng sản phẩm quốc nội của đất nước. Họ cũng có các tài nguyên thiên nhiên chưa được khai thác khác như khí đốt, than đá, vàng và bôxít.

Botswana : Nhà sản xuất kim cương hàng đầu thế giới (theo giá trị), phần lớn trong số đó là chất lượng đá quý, sở hữu 35% kim cương châu Phi. Bên cạnh những viên kim cương này, vàng, niken, tro soda và đồng được khai thác ở đó.

 Nam Phi : Đây là một quốc gia có tiềm năng khoáng sản rất lớn, đa dạng, đáng chú ý là số một thế giới về sản xuất crom, mangan, bạch kim, vanadi, vermiculit, và số hai về sản xuất ilmenit, palladium, rutil và zirconi.

Cộng hòa Dân chủ Congo (DRC) : Mọi điện thoại di động trên thế giới đều chứa coltan và DRC là nhà sản xuất lớn nhất thế giới. Đây là một trong những nhà sản xuất kim cương và đồng khổng lồ ở châu Phi, với lần lượt là 34 và 13% tổng sản lượng của lục địa này. Các mỏ khoáng sản ước tính khoảng 24 nghìn tỷ đô la.

Namibia : Một phần tư thu nhập hàng năm đến từ uranium. Ngành công nghiệp khai thác đa dạng đang trên đà phát triển, với doanh thu đáng kể tăng lên hàng năm.

Có thể thấy , từ thế kỹ 15 đến nay , Châu Phi liên tục được coi như 1 thuộc địa tàu nguyên chủ chốt cho toàn bộ Châu Âu và Phương tây . 1 trong những nước vẫn duy trì quyền mẫu quốc với các quốc gia Châu Phi là nước Pháp . Tôi Sẽ đi sát vào phân tích sự độc ác của Pháp ở đây thêm vào các yếu tố Trung Quốc và Nga để cho thấy tầm chiến lược của khu vực Châu Phi đến Thế giới .

Niger tất nhiên cũng có ý nghĩa chiến lược. Mặc dù có thể dễ dàng coi đây là một quốc gia không giáp biển và nghèo khó ở giữa sa mạc, Niger có một nguồn tài nguyên thiên nhiên quan trọng, bao gồm uranium, than, vàng, quặng sắt, thiếc, dầu mỏ, molypden, muối và thạch cao. Nguồn cung uranium của nước này thuộc hàng lớn nhất thế giới, điều này cực kỳ quan trọng đối với năng lượng hạt nhân. Chính vì lý do này mà Pháp không sẵn sàng từ bỏ Niger mà không chiến đấu, và một cuộc xung đột ủy nhiệm tiềm tàng có thể xuất hiện. Nếu các lợi ích được phương Tây hậu thuẫn ở nước này bị đánh bại, tổn thất chiến lược của Niger về các nguồn lực mà nước này nắm giữ sẽ rất lớn, và rất có khả năng Trung Quốc sẽ giành được lợi thế so với phương Tây trong quá trình này.

Vấn đề là cái nước Niger này nằm giữa tuyến đường ống dẫn khí đốt dự kiến sắp được xây dựng từ Nigeria đi qua Niger tới Algeria rồi từ đó chuyển khí đốt sang Châu Âu thay cho nguồn cung từ Nga. Bây giờ  Nga giật dây bọn tướng Niger làm phản là để phá cái đường ống này khiến Châu Âu phải tiếp tục lệ thuộc khí đốt Nga trong tương lai nên bọn Châu Âu nó sẵn sàng chơi khô máu trong vụ này luôn ( xem bản đồ đường ống khí đốt ở hình số 3 ) , hơn nữa , Mỹ hiện có 1 đường ống dầu mỏ , khí đốt rất lớn từ libya chạy qua biển địa trung hải sang Thổ Nhĩ Kỳ , đây là 1 dự án lớn , năm ngoái Mỹ đã cấp tín dụng cho châu phi và dự án này mức chi phí ban đầu đã 5 tỷ đô la mỹ , với sự bảo kê về tài chính của Mỹ , bất kỳ 1 thế lực ngoài khu vực nào vào đây mỹ đều xem như 1 đối thủ thực sự , ảnh hưởng đến lợi ích chiến lược về năng lượng và tài chính với các công ty Mỹ . 

Bỏ qua những vấn đề khác , ta quay lại với nước Pháp , vì sao nói , nếu không có châu phi , nước Pháp sẽ mất vị thế trên toàn cầu ? Cựu Tổng thống Pháp Jacques Chirac nói: “Nếu không có châu Phi, nước Pháp sẽ trượt xuống thứ hạng của thế giới thứ ba”. Trước đó, năm 1957, tiền nhiệm của Chirac là François Mitterrand cũng đã tiên đoán rằng: “Nếu không có châu Phi, Pháp sẽ không có lịch sử trong thế kỷ XXI”

Pháp đúng nghĩa là 1 thực dân kiểu mới ở Châu Phi , bằng cách tạo ra đồng tiền chung , thuộc sự quản lý của ngân hàng Pháp , Pháp đã trót chặt 14 nước Châu phi vào vòng tay tài chính của mình , kiểm soát 200 triệu dân Châu phi ,  chủ nghĩa thực dân kiểu mới thật tàn nhẫn độc ác và độc nhất đến nỗi nó cũng nhận được cái tên nước Pháp ở Châu Phi , mặc dù vậy chiến tranh thế giới thứ hai đã khiến mọi thứ thay đổi  , pháp gia nhập hệ thống tiền tệ và kết quả là đồng Franc  của Pháp  bị phá giá để thiết lập tỷ giá hối đoái cố định với đồng đô la Mỹ , những cải cách tài chính này diễn ra vào đúng thời điểm mà Châu Phi đã nổ ra các phong trào giải phóng dân tộc mạnh mẽ , để giữ vững vị trí của mình tại Châu Phi Pháp đã tạo ra một loại tiền tệ mới vào năm 1945 được gọi là đồng France CFA , Pháp đã ép các quốc gia Châu Phi phải dùng đồng tiền này  , được trao đổi với đồng tiền pháp với tỷ lệ 1,7/1 thế nhưng vào năm 1948 tỷ lệ này đã được tăng lên thành 2/1 bằng việc định giá quá cao đồng tiền này , Pháp đã đè bẹp năng lực xuất khẩu của Châu Phi , Pháp đã nhanh chóng phục hồi lại nền kinh tế sau thế chiến bằng 1 phần không nhỏ từ việc bóc lột của cải của Châu Phi . 

 nhóm 14 nước Châu Phi thuộc địa được chia thành hai cộng đồng tiền tệ tài chính riêng biệt thứ nhất là liên hiệp kinh tế tiền tệ Tây Phi với đồng tiền cộng đồng tài chính châu phi ( UEMOA ) bao gồm 8 quốc gia và cộng đồng kinh tế , tiền tệ trung phi ( CEMAC) với đồng tiền hợp tác trung phi có mã số là X A F gồm 6 thành viên . 

từ năm 1961 đến nay , pháp duy trì cái gọi là “ thuế thuộc địa” với các quốc gia Châu Phi . trao trả quyền độc lập cho họ nhưng bắt phải ký các hiệp ước manh tính bất công ràng buộc , với những điều khoản rất tai hại cho các nước Châu Phi . Một Hiệp ước thuộc địa, quy định phải nộp 85% ngân sách dự trữ của họ vào ngân hàng trung ương Pháp, dưới sự kiểm soát của Bộ trưởng Tài chính Pháp. Cho đến nay, năm 2023, Togo và 13 nước châu Phi khác vẫn phải trả nợ thực dân cho Pháp.

Hiệp ước thuộc địa mà Pháp áp đặt lên châu Phi để làm điều kiện “trao trả độc lập” cho họ:

Hoàn trả chi phí “xây dựng thuộc địa” vì lợi ích của thực dân Pháp 

Các quốc gia mới “độc lập” phải trả tiền cho cơ sở hạ tầng do Pháp xây dựng trong thời kỳ khai thác thuộc địa.

Tự động thu nộp dự trữ quốc gia  .Các nước châu Phi bị buộc phải gửi dự trữ tiền tệ quốc gia của họ vào ngân hàng trung ương Pháp, gồm 14 quốc gia châu Phi vẫn bị khống chế kể từ năm 1961: Benin, Burkina Faso, Guinea-Bissau, Bờ Biển Ngà, Mali, Niger, Senegal, Togo, Cameroon, Cộng hòa Trung Phi, Chad, Congo-Brazzaville, Guinea Xích đạo và Gabon.

Nước Pháp thường xuyên nắm giữ gần 500 tỷ đô la tiền của các nước châu Phi nói trên trong kho bạc của mình, Các nước châu Phi không có quyền tiếp cận số tiền đó của mình, Pháp cho phép họ chỉ được sử dụng 15% số tiền trong bất kỳ năm nào. Nếu họ cần nhiều hơn thế, họ phải vay thêm từ chính tiền của mình trong Kho bạc Pháp với lãi suất thương mại. Pháp áp đặt một giới hạn về số tiền mà các nước có thể vay thêm từ dự trữ của mình. Mức trần được ấn định ở mức 20% GDP của họ trong năm trước. Nếu các nước cần vay hơn 20% tiền của họ, Pháp có quyền phủ quyết.

Pháp có quyền phủ quyết về việc khai thác, sử dụng bất kỳ nguồn tài nguyên nào mới được phát hiện ở các nước châu Phi:

Pháp có quyền là người đầu tiên được mua bất kỳ tài nguyên thiên nhiên nào được tìm thấy trong vùng đất thuộc địa cũ của nó. Chỉ sau khi Pháp nói: “Tôi không quan tâm”, thì các nước châu Phi mới được phép tìm kiếm các đối tác khác.Ưu tiên các lợi ích của các công ty Pháp trong mua sắm công khai và đấu thầu công khai:

Việc bắt buộc các nước Châu Phi phải dùng đồng tiền FCFA thuộc bộ tài chính Pháp , đã làm chảy máu ngoại tệ mỗi năm 40 tỷ đô của các quốc gia trên . quả là tàn nhẫn .

Các nước châu Phi không được phép tham gia liên minh quân sự với bất kỳ quốc gia nào khác, trừ khi được Pháp ủy quyền .Pháp cấm các nước thuộc địa cũ của mình tìm kiếm bất kỳ liên minh quân sự nào khác, ngoại trừ một liên minh do Pháp lập ra cho họ.Nghĩa vụ trở thành đồng minh với Pháp khi có chiến tranh hoặc khủng hoảng toàn cầu:

Hơn một triệu lính châu Phi đã chiến đấu, đem lại sự thất bại của chủ nghĩa khủng bố và chủ nghĩa phát xít trong cuộc chiến tranh thế giới thứ hai nhưng nước Pháp chưa bao giờ nhớ đến họ .

Thế kỹ 21 đã đi qua gần 1/3 chặng đường , ở Châu Phi , mọi thứ vẫn vậy , thật bi thảm , nhân tố Trung Quốc và Nga đã đến , nước pháp cần làm gì ? đối thủ mới cảu pháp , Trung Quốc và Nga .

Tại diễn đàn Hợp tác Châu Phi – Trung Quốc ở Addis-Abeda năm 2003 nhằm xác định một kế hoạch hành động giai đoạn 2004-2006, Bắc Kinh đã quyết định xóa nợ cho 31 quốc gia với tổng trị giá 10,5 tỷ nhân dân tệ.

Sự hữu hảo và hào phóng này của Trung Quốc đối với châu Phi không phải là mới mà đã có từ hơn nửa thế kỷ qua, ngay từ sau hội nghị Phong trào các nước không liên kết Bandung năm 1955, tại Indonesia. Các chính sách đối ngoại của Trung Quốc với châu Phi thay đổi theo từng mục tiêu chính trị : đi từ quan hệ hữu nghị, hợp tác song phương, đối tác mới...

ngay từ những năm 2000, với chính sách « Going Global Strategy », Trung Quốc  đã thắt chặt hơn nữa quan hệ hợp tác với nhiều nước châu Phi. Sự hiện diện của Trung Quốc tại đây ngày càng đông đảo và mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực đi từ kinh tế cho đến cả chính trị đặc biệt trong quốc phòng. Đất nước 1,3 tỷ người này không có nguồn tài nguyên thiên nhiên, chỉ có 7% đất canh tác và gặp rất nhiều khó khăn về nguồn cung ứng nước. Do vậy, Trung Quốc cần bảo đảm an ninh, an ninh về các nguồn cung ứng, an ninh trong xuất khẩu và thậm chí cả an ninh về nguồn nhân lực được xuất khẩu ra bên ngoài. Đến mức Trung Quốc cần có quan hệ địa chiến lược với châu Phi. Chính vì thế Trung Quốc đã xây dựng một căn cứ quân sự ở Djibouti và đồng thời tiến hành dự án "Một vành đai Một con đường", chạy từ Trung Á xuống châu Phi, và đặc biệt là đi qua các cảng của châu Phi cũng như là các tuyến đường sắt. Có như vậy, nếu Mỹ  quyết định phong tỏa một số eo biển quan trọng đối với thương mại quốc tế và nhất là đối với trao đổi thương mại của Trung Quốc, ví dụ như eo biển Ormuz, thì Trung Quốc sẽ không bị động.

Chính vì thế mà châu Phi nằm trong chính sách đối ngoại toan tính của các lãnh đạo ở Trung Quốc , như là một lục địa địa chiến lược quan trọng đối với vận mệnh của Trung Quốc, an ninh và tương lai lâu dài của nước này. 

Quả thực là Trung Quốc vươn lên như một cường quốc của thế kỷ 21. Do vậy, Trung Quốc cần xem xét lại mối quan hệ với lục địa châu Phi. Cần phải nói rằng các nước châu Phi cũng chờ đợi nhiều ở sự hợp tác này hơn là việc làm tái hiện một mô hình tân thuộc địa.  châu Phi nằm trong số các đồng minh mà Trung Quốc  muốn có bên cạnh họ, bởi vì 54 quốc gia châu Phi có thể luôn luôn ứng cứu Trung Quốc, như trường hợp đã từng xẩy ra, liên quan đến việc Trung Quốc được quyền trở lại tham dự Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc ngày 25/10/1971. Trung Quốc biết rằng lục địa châu Phi có nguồn thiên phú về dân số, nguyên liệu, nhất là các mỏ quặng hiếm, vai trò địa chiến lược liên quan đến cuộc chiến chống khủng bố, cũng như quan niệm được gần như tất cả mọi người chấp nhận, theo đó thế kỷ 21 sẽ không thể phát triển mà không có châu Phi, do vậy, Trung Quốc tìm cách tạo dựng vị thế của mình tại châu Phi cũng là điều dễ hiểu 

Giờ đây, Trung Quốc nói với các nước châu Phi rằng "chúng tôi có một mô hình, thậm chí chúng tôi có cả các đối tác và tác nhân có thể tới thực hiện những gì mà các bạn muốn hợp tác với chúng tôi". Cũng đừng quên việc triển khai cơ chế tài chính cùng với Ngân Hàng Phát Triển Trung Quốc hoặc với Ngân Hàng Hạ Tầng Cơ Sở Châu Á. Đó là quyết tâm của Trung Quốc thoát ra khỏi khuôn khổ tự do thương mại mà các cường quốc phương Tây đã kiểm soát trong một thời gian dài.  Trong cái lập luận, luôn luôn được nhắc lại, theo đó Trung Quốc vẫn là một quốc gia đang phát triển, bất kể những gì người ta nói và do vậy, vị trí tự nhiên của nước này là ở bên cạnh các nước đang phát triển. Lập luận và những diễn thuyết kiểu này giúp gạt bỏ những điều kiện bắt buộc và coi các nước châu Phi là những quốc gia bình đẳng. Chính với lập luận mang tính tiếp thị này mà Trung Quốc tới giúp đỡ các nước châu Phi. Trong khi đó, cho tới lúc này, các nước phương Tây, vẫn nặng nề đầu óc chỉ đạo, không làm sao hiểu được rằng có một châu Phi đang cần vươn lên, phát triển, muốn độc lập và muốn được nói chuyện một cách tự do với các đối tác bên ngoài.

Nhưng Trung Quốc còn đáng sợ hơn cả pháp . các khoản tín dụng của Trung Quốc cấp cho các nước châu phi được tính lãi 3,5% 1 năm ( rất cao ) và được các nước vay tiền bảo hộ thế chấp bằng các mỏ tài nguyên lớn , Trường hợp của Angloga là 1 minh chứng rõ rằng cho 1 Trung Quốc tân chủ nghĩa thực dân kiểu mới , do khó trả nợ Trung Quốc, nên khoảng 63% lượng xuất khẩu dầu mỏ của nước này phải bán cho Trung Quốc, các nước nào rơi vào cái bẫy này của Trung Quốc, thì thu nhập từ xuất khẩu sụt giảm, do giá tài nguyên rớt mạnh. Cùng với Angola, Trung Quốc cũng sử dụng biện pháp này với Soudan và Conggo, các quốc gia giàu tài nguyên khác ở châu Phi.

Tại Angola, nợ bình quân đầu người đối với Trung Quốc của quốc gia 28 triệu dân này là 745 đô la. 55% nợ công của Kenya, 70% nợ của Cameroun là do Trung Quốc nắm.

hồi năm ngoái, trung bình các nước này đã phải chi 11% ngân sách quốc gia để trả nợ cho Trung Quốc , so với 4% của năm 2021. Riêng Ghana phải dành 36,2% ngân sách để trả nợ. Tình hình hiện nay được coi là rất nghiêm trọng, cho dù chưa đến mức mà các định chế tài chính quốc tế phải ra tay trợ giúp.  Các nước châu Phi sẽ phải đưa vấn đề này ra thảo luận tại Diễn đàn hợp tác Trung Quốc – Châu Phi lần thứ 7, sẽ diễn ra tại Bắc Kinh tháng 9 tới.

Trong vòng chưa đầy 20 năm, trao đổi thương mại giữa Trung Quốc và châu Phi tăng hơn 10 lần, đạt mức 188 tỷ đô la trong năm 2015, cao hơn ba lần so với tổng trao đổi thương mại giữa châu Phi với Ấn Độ, Pháp, và Hoa Kỳ cộng lại. Đầu tư tăng từ 1 lên đến 35 tỷ đô la và trong năm 2015, Trung Quốc đã đầu tư hơn 20 tỷ vào các dự án hạ tầng cơ sở châu Phi.

Với dự án Con Đường Tơ Lụa, Trung Quốc muốn vượt qua một giai đoạn mới trong cuộc chiến tranh giành ảnh hưởng, xuất khẩu kỹ năng, công nghệ để khai thác các dự án cho chính Trung Quốc xây dựng. Một « kế hoạch Marshall » của Trung Quốc cho Châu Phi, nhưng kế hoạch này to lớn gấp 10 lần so với kế hoạch mà Hoa Kỳ đã giúp Châu Âu trong giai đoạn hậu Đệ Nhị Thế Chiến.

Thật sự là bi thảm cho các dân tộc Châu phi . họ liên tục bị lợi dụng , chèn ép bởi các đại cường từ Âu sang Á . Châu phi nơi ngọn nguồi của loài người , nhưng hãy nhìn , Phươn tây đã làm gì với những dân tộc này ? chủ nghĩa thực dân cả 100 năm của nó đã đào mòn sự phát triển của họ , thiên nhiên không ưu đãi , lại được ban phát độc lập 1 cách áp đặt , quả thật vùng châu lục này là những tận cùng của khổ đau , của nhưng toan tính chính trị của các đại cường thế giới . lối đi nào cho các dân tộc ở Châu Phi ?. thật sự khó . gọi Châu Phi là lục địa của nước mắt , khổ đau quả là không sai …

Còn Nga ở Châu Phi thì sao ?  sẽ có ở bài sau , dài quá rồi , hẹn các bác ở ngày mai …